مبانی نظری و پیشینه پژوهش مفاهیم افشای اطلاعات حسابداری و ارزش اطلاعات حسابداری

در قالب ورد وقابل ویرایش وبا 36 صفحه می باشد

قسمتی از متن فایل::

-1- مقدمه
یکی از اهداف گزارشگری مالی، تهیه و ارائه اطلاعات، جهت فراهم کردن مبنایی برای تصمیم گیری منطقی سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان می¬باشد. در این راستا اطلاعات باید مفید و مربوط بوده و توان اثرگذاری بر تصمیم¬گیری اقتصادی افراد را داشته باشد و منجر به بهترین تصمیم¬گیری شود. از سوی دیگر برای مفید واقع شدن اطلاعات مالی در تصمیم گیری گروه¬های مزبور، هدف¬های حسابداری و گزارشگری مالی ایجاب می-کند که اطلاعات مربوط به گونه ای مناسب افشا و دسترسی به این اطلاعات برای همگان ممکن باشد.
افشای اطلاعات فرآیند تهیه اطلاعات از شرکت گزارشگر به بازارهای مالی است. شرکت¬هایی که به طور اختیاری اطلاعاتی را افشا می¬کنند که به وسیله مراجع قانون گذار اجباری برای ارائه آن-ها وجود ندارد، برای شکل دادن توقعات مشارکان بازار تلاش می¬کنند و از این رو به واسطه افشای اطلاعات اضافی از شرایط معامله با این اشخاص منفعت می¬برند (مدهانی ،2009).
افشا به مفهوم انتشار اطلاعات است، اما عکس العمل حسابداران نسبت به اصل افشا چندان که باید، جالب نیست. امروزه افشای اطلاعات تنها محدود به اطلاعات مالی در چارچوب گزارش¬های مالی نیست، بلکه شرکت¬ها معمولاً دسته¬ای از اطلاعات غیر مالی را نیز با هدف اثرگذاری بر تصمیمات استفاده کنندگان بالفعل و بالقوه افشا می¬کنند. افشای اختیاری، نبود تقارن اطلاعاتی میان سرمایه¬گذاران و مدیران شرکت¬ها و همچنین نبود تقارن اطلاعاتی میان گروه¬های مختلف سرمایه گذاری را از طریق ایجاد توازن میان میزان آگاهی، کاهش می¬دهد. میزان افشای اختیاری که عدم تقارن اطلاعاتی را کاهش می¬دهد، وابسته به میزان مفید بودن این اطلاعات است که بر اساس چارچوب نظری گزارشگری مالی، اطلاعاتی مفید هستند که مربوط، اتکاپذیر، مقایسه پذیر، به موقع و فهمیدنی باشند. اطلاعاتی مربوط است که بر تصمیم های اقتصادی استفاده کنندگان در ارزیابی رویدادهای گذشته، حال یا آینده یا تأیید یا تصحیح ارزیابی¬های گذشتة آن¬ها مؤثر واقع شود.
بنابراین كلية واقعيت¬هاي با اهميت واحد اقتصادي بايد به گونه¬اي مناسب و كامل افشا شوند، تا امكان اتخاذ تصميم فراهم گردد و از سردگمي جلوگيري به عمل آورد.

2-2- مبانی نظری تحقيق
2-2-1- افشای اطلاعات
گروه¬های استفاده کننده از گزارشات مالی از افراد و اقشار مختلف اجتماع با اهداف و سطوح آگاهی متفاوت تشکیل شده است. به این ترتیب، تنظیم گزارش¬های مالی به نحوی که بتواند اطلاعات مورد نیاز تمام استفاده کنندگان را فراهم سازد، میسر نمی¬باشد. از طرفی اصل افشا ایجاب می¬کند که کلیة واقعیت¬های با اهمیت مربوط به رویدادها و فعالیت های مالی واحد تجاری به شکل کامل و مناسب گزارش شود (اسمعیل زاده مقری و احمد شعربافی،1389).
گزارشگری و افشای اطلاعات مهم¬ترین ابزاری هستند که شرکت¬ها برای ارتباط با سهامداران بکار می¬برند. افشای اطلاعات همواره عاملی مناقشه¬ برانگیز در جهت متقاعد ساختن سهامداران از تخصیص بهینه منابع و همچنین تقارن اطلاعاتی بین آنان و واحد تجاری است (مدهانی، 2009).
هندریکسون و ون بردا (1992) بیان می¬کنند که برای اینکه بتوان اطلاعات مناسب و قابل قبول افشا کرد، باید به پرسش¬های زیر پاسخ داد:
1. این اطلاعات را باید به چه کسی داد؟
2. هدف از ارئه این اطلاعات چیست؟
3. چه مقدار اطلاعات را باید افشا کرد؟
تحقيقات پيشين نشان مي¬دهند كه افزايش نقد شوندگي در نتيجه عدم تقارن اطلاعاتي و هزينه¬هاي سرمايه، پايين¬تر مي¬باشد. بوتوسان ¬ (1997)، بوتوسان و پلوملي (2002)، دياموند و ¬ورچيا ¬(1991)، لانگ و لاندهلم (1996) شواهدي را در رابطة با منافع بالقوه رشد افشا شامل کاهش ريسك برآورد و کاهش عدم تقارن اطلاعاتي، نشان دادند.
افشاي شركت داراي اهميتي اساسي براي كارا بودن بازار هاي سرمايه است. انجمن حسابداران رسمي آمريكا بيان مي-دارد كه گزارشگري كسب و كار و افشاي اطلاعات داراي اهميت زيادي براي اثر بخش بودن فرآيند تصميمات سرمايه¬گذاري مي¬¬¬باشد. اگرچه قانون¬گذار، قوانيني كه شركت را ملزم به افشاي حداقل اطلاعاتي براي تصميم¬گيري سرمايه¬گذاران تصويب كرده است اما اين قوانين به اندازه كافي تقاضاي سرمايه¬گذاران براي افشاي اطلاعات شركت را ارضا نمي¬كند.
سياست¬هاي افشاي اطلاعات در يك طيف از افشاي كامل تا افشاي بخشي از اطلاعات طبقه بندي مي¬شود. همچنين عدم افشاي اطلاعات بستگي به ميزان حساسيت حقوق برعملكرد مدير در حد بالا، متوسط يا پايين باشد. در افشاي بخشي اطلاعات اخبار خوب زودتر از اخبار بد افشا مي¬شود و در اين زمان است كه به احتمال زياد دارندگان اطلاعات نهاني در رابطه اخبار بد سهام خود را به احتمال زياد مي¬فروشند تا اينكه خريداري كنند. احتمال و مقدار افشاي اختياري اطلاعات به ميزان حساسيت حقوق مدير بر عملكرد مدير، كيفيت شركت و شمار شركاي دارنده اطلاعات نهاني و كاهش نقد شوندگي بازار بستگي دارد. اجراي سختگيرانه قوانين معاملات متكي بر اطلاعات نهاني افشاي بيشتر اطلاعات را ترغيب مي¬كند در حالي كه ممنوعيت فروش كوتاه مدت سهام براي دارندگان اطلاعات نهاني افشاي كمتر اطلاعات را ترغيب مي¬كند (واتز و زيمرمن ، 1986).
نتيجة اصلي در اين حوزه ناشي ازتحقیق گروسمن و ميلگروم (1981) اين است كه در يك بازار با انتظارات منطقي و افشاي اطلاعات بدون هزينه، شركت¬ها بصورت اختياري همه اطلاعات را افشا خواهند كرد. بازار و افرادي كه در بازار حضور دارند مي¬دانند كه شركت¬ها اخبار خوب را افشا مي¬كنند و از افشاي اخبار بد خودداري مي¬كنند و بنابراين بصورت منطقي اين اقدام شركت را بعنوان عدم افشاي اطلاعات تفسير خواهد كرد. در واقع جو بازار به گونه¬اي است كه اگر شركت¬ها اطلاعاتي را كه مورد نياز سرمايه¬گذاران است به موقع افشا نكنند باعث مي¬شود بازار نسبت به شركت بدگمان شود و قيمت سهام شركت به كمترين سطح ممكن برسد. با اين وجود نتيجه افشاي كامل اطلاعات با رواج دادن الزامات افشاي اجباري اطلاعات سازگار نيست و مديران بطور گسترده بر اساس نظر و صلاحديد خوداطلاعات را افشا مي¬كنند (الفریح و الانزی،2011).
بر طبق تئوري اقتصادي، دو نوع تعامل استراتژيك مرتبط با افشای اطلاعات وجود دارد: (1) رقابت در ظرفيت كه شركت-ها را تحريك مي¬كند، بيشتر افشا كنند. (2) رقابت در قيمت، كه آن¬ها را تحريك مي¬كند تا كمتر افشا كنند. موقعي كه شركت¬ها بر روي ظرفيت، رقابت مي¬كند، اطلاعات بيشتري افشا مي¬شود تا هزينه سرمايه كمتري براي سرمايه گذاري نياز باشد. در مقابل، وقتي كه شركت¬ها بر روي قيمت¬ها رقابت مي¬كنند، آن¬ها اطلاعات كمتري را افشا مي¬كنند، چرا كه هزينه-هاي اختصاصي بالا و منفعت حاصل از هرنوع كاهش در هزينه سرمايه پايين است، چرا كه حساسيت كمتري براي سرمايه اضافي وجود دارد (کاشانی پور و همکاران، 1388).

2-2-1-1- تعاریف افشا
در ادبيات مالي در خصوص موضوع افشا، تعاريف مختلفي بيان شده است كه مهم¬ترين آن¬ها عبارتند از: هندريكسن و ون بردا (1991) درکتاب تئوری های حسابداری افشا را چنين تعریف کرده¬اند ”: افشا در سطح معنایی به معني انتشار اطلاعات است، اما حسابداران اغلب تمایل به استفاده محدود از اين واژه به معناي انتشار اطلاعات صرفاً مالی واحد تجاری، در گزارش¬های سالانه دارند. تعیین مقدار اطلاعات قابل ارائه بستگی به اهداف گزارشگری مالی و اهمیت اقلام دارد. هدف از گزارشگری مالی ارائه اطلاعاتی برای سرمایه¬گذاران بالقوه و بستانکاران و سایر استفاده کنندگان است، به نحوی که اطلاعات در تصمیم گیری¬های منطقی سرمایه گذاری، اعتباردهی و تصمیم های مشابه مفید واقع شوند“.
بلكويي (1381) در كتاب تئوري حسابداري، افشا را در برگيرنده¬ي اطلاعاتي مي¬داند كه براي سرمايه¬گذار معمولي مفيد واقع شود و موجب گمراهي خواننده نگردد و بیان می¬کند که افشای کامل ایجاب می¬کند تا صورت¬های مالی به گونه¬ای طرح ریزی و تهیه شوند که تصویری دقیق¬تر از رویدادهای اقتصادی که برای یک دوره بر واحد اقتصادی اثر گذاشته¬اند، ارائه شوند.